Αρχεία από την Ιστορία του χωριού μας πριν και μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών

                            Από την περιοχή Σμύρνης 

       

     Ασβεστάς Κωνσταντίνος  Διονύσιος   1923   ΣΛ

    Βουρνόβαλη (Κερενκιώτη) Μαγδαληνή Νικόλαος  1922 ΣΛ

                                                     Χρήστος     Ιωάννης         1922  ΣΛ

                                                    Παρασκευή      >>              1922  ΣΛ

                                                    Φίλιππος           >>              1922  ΣΛ

                                                   Βασιλική            >>             1922   ΣΛ

                                                   Ειρήνη               >>              1922   ΣΛ

                                                   Διαμαντώ          >>             1922    ΣΛ

 

                 Εξηντάρη       Ασπασία        Νικόλαος         1923  ΣΛ

                                         Αγγέλα          Ευάγγελος        1923   ΣΛ

                                        Ανέστης               >>                 1923   ΣΛ

                                        Παναγιώτα          >>                 1923   ΣΛ

                                       Ιωάννης                 >>                 1923   ΣΛ

 

                     Κολοβός     Νικόλαος      Γεώργιος            1924     ΣΛ

                                Συζ  Βασιλική   (Κερενκιώτη)          1924    ΣΛ

 

                    Κολοβός    Ανέστης     Γεώργιος                 1924   ΣΛ

                               Συζ  Κυριακή (Φουρουντζόγλου)        ?         ?

 

             Κολοβός   Κυριάκος  Γεώργιος                    1924   ΣΛ

                        Συζ Αγγελική (Εξηντάρη)                     1923    ΣΛ

                  Από το χωριό Μεϊταντζούχ της περιοχής Αλάτσαμ

Δημητριάδης  Μιχαήλ    Δημήτριος          1923    ΣΛ

                Συζ Ευθυμία (Παπαδοπούλου)  1923    ΣΛ

 

Κακουλίδης   Πεφτούλιος   Νικόλαος      1924    ΣΛ

                Συζ   Ευθαλία  (Αμπατζίδου)      1924  ΣΛ

 

Κακουλίδης  Κυριάκος   Ιορδάνης           1924    ΣΛ

              Συζ  Πηνελόπη  (Κοτσόγλου)      1924    ΣΛ

 

Μαρθόγλου  Αναστάσιος  Πεφτούλιος  1924  ΣΛ

             Συζ  Δέσποινα   (Κακουλίδου)      1924   ΣΛ

 

Παπαδοπούλος  παπα Αναστάσιος    ?     1923   ΣΛ

 

Παπαδόπουλος Μιχαήλ Αναστάσιος        1923  ΣΛ

                    Συζ  Ταμάρα  (Κακουλίδου)     1923  ΣΛ

 

Παπαδόπουλος Ιωάννης Αναστάσιος      1923  ΣΛ

                   Συζ  Αρτεμισία (Τικιτζόγλου)        ?        ? 

 

                                       Από την Μπάφρα

  Αποστόλου      Γεώργιος      Ιωάννης        1924    ΣΛ

 

Ιωαννίδης    Ιωάννης   Κυριάκος                 1922   ΣΛ

       Συζ   Παρασκευή (Παπαδοπούλου)    1922   ΣΛ

           Υιος   Ιωάννης   Ιωάννης                      1922    ΣΛ

 

Ιωάννης      Ιωαννίδης  Γεώργιος             1924   ΣΛ

         Συζ   Καλλιόπη  (Κουζουτζάκ)         1924   ΣΛ

 

Ισαάκογλου    Ηρακλής    Δημήτριος    1924   ΣΛ

 

Καλαϊτζόγλου     Νικόλαος    Σοφρόνιος      1924      ΣΛ

 

Ορφανίδης    Κυριάκος    Σάββας          1922   ΣΛ

Πετριδη

 

 

Τορούνογλου    Σάββας   Νικόλαος       1924   ΣΛ

 

Χατζηδημητριάδης   Αρτέμιος  Παναγιώτης     1923   ΣΛ

                         Συζ   Δέσποινα   (Κανσίζογλου)  1922  ΣΛ

                             

    Από το Αλάτσαμ

  Ορφανίδης    Περικλής    Γεώργιος     1924   ΣΛ

                       Συζ  Σοφία  (Κακουλίδου)  1924   Σλ

 

Ορφανίδης    Ανέστης   Γεώργιος   1924   ΣΛ

     Συζ  Ταμάρα   (Τορούνογλου)  1924  ΣΛ

 

Πανταζίδης    Αμανάτιος    Ιωάννης        1924   ΣΛ

              Συζ  Σουλτάνα   (Αβραμίδου)        ?         ?

 

Παπαδόπουλος Γεώργιος  Κωνσταντίνος     1922   ΣΛ

                      Συζ   Μαρία    (Κανσίζογλου)     1922    ΣΛ

Από το Αντούζ της Μπάφρας

Καρασαβίδης  Δημήτριος  Ιορδάνης   1922   ΣΛ

 

Καρασαββίδης   Ιωάννης   Ιορδάνης   1922   ΣΛ

 

Από το χωριό  Όρμενος της Μπάφρας

Κοτσαβασίλογλου    Βασίλειος    Χαράλαμπος       1924   ΣΛ

                            Συζ   Μαρία  (Χατζηδημητριάδου)   1923   ΣΛ

Από το χωριό Τιρκενλί του Αλάτσαμ

Κουζουτζάκ Κυριάκος  Κουζουτζάκ    1925   ΣΛ

(Σαββίδογλου)

                     συζ   Κυριακή  (Χατζηγεωργίου)        ?     ?

 

 

 

   Από το χωριό Παλχλάρ της Μπάφρας

Κανσίζογλου Χρήστος Παναγιώτης 1922   ΣΛ

                          Μαρία      Χρήστος     1922   ΣΛ

                        Μενέλαος        >>          1922   ΣΛ

                       Αλέξανδρος       >>          1922   ΣΛ

    Β συζ  Παρασκευή     (Χατζηδημητριάδης)  1923   ΣΛ 

 

Κωνσταντινίδης    Χαράλαμπος    Κωνσταντίνος  1922    ΣΛ

                        Συζ  Γεσθημανή  Δημητριάδου)      1922     ΣΛ

 

Λαζαρίδης  Λάζαρος   Ελευθέριος       1924   ΣΛ

             Συζ    Σοφία   (Παπαδοπούλου)    ?       ?

 

Σαρόγλου Ελευθέριος Παναγιώτης  1922   ΣΛ

           Συζ Σοφία   ( Χριστελίδου)          ?       ?

                                 Η ΒΑΓΓΕΝΑ ΣΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 10

 

----Κατά το έτος 1912 στη Μακεδονία σύμφωνα με τις Στατιστικές  της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων οι Έλληνες ήταν το 42% του πληθυσμού. Στην  περιοχή της Έδεσσας κατοικούσαν Έλληνες το 40% Μουσουλμάνοι 48% και Σλαβόφωνοι 12%. Στο χωριό Βάγκαινα σύμφωνα με το Αρχείον του Κράτους κατοικούσαν 158 κάτοικοι από τους οποίους 87 σχισματικούς Βούλγαρους (τέως Ορθόδοξοι), 39 Βλαχόφωνους και 32 Αθίγγανους (σ.σ. Μουσουλμάνους). Στο δε διπλανό χωριό το Ορμάν τσιφλίκ 30 κατοίκους σχισματικούς Βούλγαρους (τέως Ορθόδοξοι).

---- Τα σπίτια είχαν έναν η δύο ορόφους και ήταν κατασκευασμένα από πέτρα χώμα και ξύλο. Και κάποια είχαν την μορφή χαγιάτι όπως αυτό που διατηρείται μέχρι σήμερα. Ευρίσκονταν στο νότιο μέρος του σημερινού χωριού και κάλυπταν λιγότερο από την μισή έκταση του σημερινού χωριού.

---- Είχε 2 τεμένη. Το ένα βρισκόταν στο σημερινό σπίτι του Νικόλαου Θεοδωρίδη και το άλλο σε άγνωστο σημείο.

---- Οι σημερινοί δρόμοι στο νότιο μέρος του χωριού είναι χαραγμένοι από τότε και ήταν κυρίως το χειμώνα γεμάτο λάσπες λόγω ιδιομορφίας του εδάφους. Ήταν στενότεροι και από κάποιους ίσα που περνούσε ένα κάρο που το έσερνε ένα ή δύο ζώα.

 ----Οι κάτοικοι του ήταν κυρίως κτηνοτρόφοι. Στα διπλανά υψώματα βοσκούσαν τα ζώα τους (αγελάδες πρόβατα κατσίκια κ.α). Οι Βλαχοφώνοι τα καλοκαίρια ανέβαιναν στο Βέρμιο και αλλού. Αργότερα αυτοί με την άφιξη των προσφύγων έφυγαν οι περισσότεροι με τα ζώα τους στην Ρουμανία.

-----Λίγο έξω από τα σπίτια τους είχαν τους μπαξέδες και τα κηπευτικά τους που τα πότιζαν από το διερχόμενο νερό που πήγαζε από τις πηγές. Από το ποτάμι αυτό κουβαλούσαν νερό που ήθελαν στο σπίτι και στο ποτάμι αυτό καθάριζαν τον ρουχισμό τους και έφερναν τα ζώα τους να ξεδιψάσουν.

----Στις 6 Αυγούστου 1914 κατέφθασαν 24 οικογένειες στο Βέρτικοπ. Γνωρίζουμε ότι είναι 24 γιατί τόσες έχει καταχωρημένες στο Ληξιαρχείο  η πρώην κοινότητα Σεβαστειανών. Αυτοί είναι:

Ανδρεάδης Ιωάννης  του Αναστασ. η συζ. Παρθένα και ο γιος τους Χρήστος

Αρνίδης Αδάμ του Λαζάρου και η συζ. Σόνα

Αρνίδης Θεόδωρος  του Σάββα η συζ. Σοφία και τα παιδιά τους Ιωάννης και Λεόντιος

Δουλκερίδης Παύλος του Παναγιώτη

Δουλκερίδης Χαράλαμπος του Κωνσταντίνου και η συζ. Σοφία

Θεοδωρίδης Γεώργιος του Θεοδώρου και η συζ. Αλεξάνδρα

Ιωαννίδης Χρήστος του Στέφανου και η συζ. Μυροφόρα

Ίνεγλης Παναγιώτης του Θεοδώρου η συζ. Ελισάβετ και τα παιδιά τους Παρθένα και      Ανέστης

‘Ινεγλης Νικόλαος  του Γεωργίου και η συζ. Παρθένα

Κελεσίδης Κωνσταντίνος του Γρηγορίου

Κρητίδης Αδάμ του Σάββα και η συζ. Σοφία

Κρητίδης Κωνσταντίνος του Δημητρίου

Κωστελίδης Πρόδρομος του Γεωργίου και η συζ. Ελένη

Κωστελίδης Γεώργιος του Προδρόμου και η συζ. Μαρία

Μηνασίδης Γεώργιος του Σάββα  η συζ. Σόνα και τα παιδιά τους Παρθένα και Μαγδαληνή

Ορφανίδης Σάββας του Γεωργίου

Ορφανίδης Ματθαίος του Γεωργίου  και η συζ. Κυριακή

Ορφανίδης Νικόλαος του Γεωργίου

Ορφανίδης Θεόδωρος  του Γεωργίου η συζ. Ελισάβετ και τα παιδιά τους Χαράλαμπος και Ιωάννης

Παπαιωάννου Μιχαήλ  του Ιωάννου και η συζ. Παρθένα

Παπαιωάννου Γρηγόριος του Ιωάννου

Παρασκευάς Παναγιώτης του Δαυίδ η συζ. Ευθυμία και ο γιος τους Κυριάκος

Τσιτλακίδης Κωνσταντίνος του Χαραλάμπους η συζ. Σοφία και τα παιδιά τους Παρθένα Ειρήνη Όλγα και Μαρία

Φωτιάδης Παναγιώτης  του Γεωργίου η συζ. Σημέλα και η κόρη τους Σοφία

ΜΕΤΑ ΤΟ 1914..

-----Την εποχή εκείνη 1915-1918 εξ αιτίας των Βαλκανικών πολέμων από το χωριό επιστρατεύτηκαν αρκετοί νέοι  έως και….έτών και ευρίσκοντο στο μέτωπο και αλλού δύο και τρία χρόνια.

-----Στην κοινότητα Βέρτικοπ υπάγονταν τα χωριά Βάγκενα, Ορυζάριον, Τρέμπολιτς (Μαυροβούνι), Προφήτη Ηλία, Λιποχώρι, Πράχνα (Άσπρο), Μπάνια (Λουτροχώρι) και Ρίζοβο (Ριζό). ( ΒΦΒ)

-----Ο πρώτος πρόεδρος της κοινότητας Βέρτικοπ ήταν ο Θεμιστοκλής Αστρεινίδης και ακολουθούν με την σειρά Αντώνιος Αυγουστάτος Κυριάκος Κεραμιδάς, Δαμιανός Χρυσοχοίδης και  Ιωάννης Ανδρεάδης

-----Κοινοτικοό σύμβουλοι του χωριού εμφανίζονται με την σειρά ο Γογόπουλος Βασίλειος, ο Ιωάννης Ανδρεάδης, ο  Παναγώτης Φωτιάδης, και ο Μιχαήλ Παπαιωάννου

-----Ειδικοί πάρεδροι του χωριού εμφανίζονται πρώτος Βασίλειος Γογόπουλος και στην συνέχεια Ιωάννης Ανδρεάδης, Παναγιώτης Φωτιάδης και Μιχαήλ Παπαιωάννου

-----Το χωριό ήταν συνοικισμός της κοινότητας Βέρτικοπ (τα πρακτικά του κοινοτικού συμβουλίου Βέρτικοπ του 1921 αποφασίζει την ενίσχυση του τεμένους Βάγκενας στην οποία υπογράφη πρόεδρος ο Αντώνιος Αυγουστάτος και σύμβουλοι Τριαντ. Καλλιπολίτης από το Τρέμπολιτς (Μαυροβούνι) και οι Σαίτ  Ραμαντάν και Ταμακιάρ  Ασάν ό ένας από το Λιποχώρι και ο άλλος δεν γνωρίζουμε. Δηλαδή στην κοινότητα Βέρτικοπ το 1921 υπάγονταν   ίσως μόνο Μαυροβούνι Λιποχώρι και η Βάγκαινα. (ΓΦΑ και ΓΦΒ)

-----Δεν βρήκαμε κάποια καταχωρημένα πρακτικά κοινοτικού συμβουλίου Βέρτικοπ πριν από το 1920

----- Στις 21-7 1921 έγινε απογραφή. Στην Βάγκενα όρίστηκαν από την κοινότητα Βέρτικοπ οι Ιωάννης Ανδρεάδης, Γεώργιος Αρνίδης, Βασίλειος Γογόπουλος Ηλίας Μακρίδης  (Α Ντ)

-----Γνωρίζουμε ότι τον πρώτο καιρό που ήλθαν το σχολείο στεγαζόταν σε ένα τούρκικο σπίτι που βρισκόταν στο σημείο που είναι σήμερα το σπίτι του Φώτη Φωτιάδη. Σε δύο αποφάσεις του κοινοτικού συμβουλίου στις 23-11-1920 και σε ένα του 1923 εγκρίνονται κάποια ποσά για επιδιορθώσεις του (ΒΦΑ και ΒΦΒ)  

-----26-11-1929 απεσπάσθηκε από την κοινότητα Σκύδρας και από τότε αυτοδιοικήθηκε σαν Κοινότητα Σεβαστειανών.(ΖΝτ)

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

------Αθήνα 17-10-1928 Ελληνική Δημοκρατία. Υπουργείο Γεωργίας, τμήμα Γεωργικής εκπαιδεύσεως Αριθ πρωτ. 126811. Προς τον κύριο Απόστολο Κωστόπουλο μετεκπαιδευθέντα δημοδιδάσκαλο, Σεβάστειαν Εδέσσης.. Συσταθέντος δια του από 14 Μαίου 1928 πρεδρικού διατάγματος Κ. Γεωργικού Σχολείου ανατίθημεν εις υμάς ως έχοντα τα κατά το άρθρο 14 του νόμου 3600 προσόντα την εις αυτό διδασκαλίαν γεωργικών μαθημάτων. Ο Υπουργός Ι Κανναβός. (ΒΦΔ)

-------Εις τις 20-2-1929 στέλνει ο δημοδιδάσκαλος Απόστολος Κωστόπουλος το με αριθ πρωτ 24 έγγραφον το όποίονη λέγει ότι.  Εις το 106 τεύχος της εφημερίδας της Κυβερνήσεως της 25-6-1928 συνεστήθη εις τον συνοικισμόν Σεβαστειανών Κ. Γεωργικόν Σχολείον και ανετέθη η διδασκαλία των γεωργικών μαθημάτων εις τον Απόστολον Κωστόπουλον. Δια τον λόγο αυτό σας υπενθυμίζω το άρθρο 4/6 Νομ Διαταγ. του 1927 περί γεωργικής εκπαιδεύσεως και σας παρακαλώ στον νέο προυπολογισμό εκτός του επιμισθίου μου αναγράψητε και 2000 δρχ δια τους πρωτεύσαντας μαθητάς. Αναγνωρίζοντας τον ρόλον της γεωργικής εκπαιδεύσεως δεν θα παραβλέψετε ταύτα.

 Η απάντηση

Λόγω ανεπάρκειας των εσόδων της κοινότητας τυγχάνει αδύνατος η εγγραφή της σχετικής πιστώσεως ( ΒΦΕ, ΒΦΗ))

ΔΙΤΑΞΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

------- Κάθε χρονιά έστελνε η κοινότητα κατάσταση με τους μαθητές που θα έπρεπε να εισαχθούν στο σχολείο. Την αίτηση την έκαμε ο δάσκαλος (ΒΦΖ) και η κοινότητα έστελνε την κατάσταση με τους μαθητές (ΒΦΓ). Μια τέτοια κατάσταση είναι με τους εξής μαθητές: Κρητίδης Δημήτριος του Κοσμά 1916, Κολοβός Νικόλαος του Αναστασίου 1917, Μηνασίδης Ευστάθιος του Πέτρου 1917, Μπερμπερίδης Πέτρος του Παρασκευά 1918, Τζιτλακίδης Κωνσταντίνος του Θωμά 1919, Μπερμπερίδης Χρήστος του Παρασκευά 1920, Εξηντάρης Ιωάννης του Ευαγγέλου 1921, Παπαδόπουλος Γεώργιος του Ιωάννου 1921.    Εν Σκύδρα  11-5-1927 (ΒΦΓ)

 

ΕΚΚΛΗΣΙΑ

-------Το έτος 1925 η κοινότητα Σκύδρας με αριθ απόφασης 45 εγκρίνει τον διορισμό της εκτελεστικής επιτροπής για την κατασκευή του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου. Την επιτροπή την απαρτίζουν οι Χαράλαμπος Δουλκερίδης, Ρωμανός Παπαδόπουλος, Παναγιώτης Φωτιάδης, Ηλίας Λαζαρίδη,ς Ιωάννης Ανδρεάδης, Μιχαήλ Παπαιωάννου, Παναγιώτης Παρασκευάς και Ιωάννης Μακρίδης. Ο πρόεδρος της κοινότητας Σκύδρας Κ. Κεραμιδάς και οι Κοινοτικοί Σύμβουλοι Ιωάννης Ανδρεάδης, Τριαντάφυλλος Καλλιπολίτης, Αριστείδης Αμανατίδης, Μιχαήλ Παπαιωάννου, Δαμιανός Χρυσοχοίδης, Κωνσταντίνος Μπαξεβάνης και κάποιος που δεν αναγνωρίζουμε την υπογραφή του. (ΔΦΑ)

Η μεταφορά της πέτρας για την οικοδόμηση της εκκλησίας έγινε με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού(ΗΦΖ)

--------Το 1928 η κοινότητα Σκύδρας εγκρίνει την χορήγηση στον Νομομηχανικό κ. Ζωγραφίδη το ποσό των 5000 για έξοδα γενικής κινήσεως από Έδεσσα στα Σεβαστειανά και τανάπαλι για τον έλεγχο της κατασκευής του Ναού. Πρόεδρος της κοινότητας  Ιωάννης Ανδρεάδης και οι κοινοτικοί σύμβουλοι Κων/νος Δημητριάδης, Χρησ. Δημητριάδης, Αριστ. Αμανατίδης, Μιχ. Παπαιωάννου, Κυρ. Ορφανίδης, Κων/νος Μπαξεβάνης, Δαμ. Χρυσοχοίδης, Νικ. Νικολαίδης και Τριαντ. Καλλιπολίτης (ΔΦΒ)

ΣΧΟΛΕΙΟ

Το 1924 αποφασίζεται η κατασκευή του Σχολείου. Οι κάτοικοι του χωριού δια προσωπικής εργασίας μεταφέρουν πέτρα (ΗΦΖ)

 

ΓΕΦΥΡΑ

------- Το 1924 η κοινότητα Σκύδρας εγκρίνει την σύσταση τριμελούς επιτροπής για την κατασκευή της γέφυρας Σεβαστειανων. Την επιτροπή την απαρτίζουν οι Ιωάννης Ανδρεάδης, Θεόδωρος Αρνίδης, και Χαράλαμπος Δουλκερίδης. Πρόεδρος της κοινότητας Σκύδρας ήταν ο Κεραμιδάς και τα μέλη του Κοιν Συμβ. ο Παναγ. Φωτιάδης (από Βάγγενα) Γεώργ. Ανδρεάδης (από Μπάνια), Κων/νος Μπαξεβάνης,( από Προφ. Ηλία), Αριστ. Αμανατίδης (από Λιποχώρι),   Νιμπριώτης (από Τρέμπολιτς) και ένας που δεν αναγνωρίζεται η υπογραφή του. Στην ίδια απόφαση εγκρίνονται και οι δύο τριμελείς επιτροπές για τις κατασκευές και των άλλων γέφυρων της κοινότητας Σκύδρας και του Λιποχωρίου (ΕΦΑ)

Η γέφυρα της Βάγγαινας άρχισε αμέσως να κατασκευάζεται. Οι κάτοικοι του χωριού ήταν αποφασισμένοι να βοηθήσουν όλοι γιατί θα τους εξυπηρετούσε στα μέγιστα

Η Γενική Διεύθυνση Εποικισμού ήταν η πρώτη που συνέδραμε για την κατασκευή της. Σε ένα έγγραφο του εποικισμού με ημερομηνία 8-9-1925 φαίνεται πως ο πρόεδρος της Επιτροπής Ιωάννης Ανδρεάδης  παραλαμβάνει από το Γραφείο του Εποικισμού στην Έδεσσα το ποσό των 1320 δρχ για την αξία 8 βαρελίων τσιμέντου. (ΕΦΗ)

 Υπάρχουν Κοιν. αποφάσεις όπου εγκρίνονται ποσά 20.000 30.0000 35.0000 για την κατασκευή της γέφυρας. (ΕΦΒ, ΕΦΓ, ΕΦΔ, ΕΦΖ)  ¨Όπως αναφέρει μια απόφαση της κοινότ. Σκύδρας (ΕΦΕ) από την Νομαρχία το έργο  προϋπολογίστηκε σε 200.000 δραχ,  Από αυτό οι 130.000 δρχ είναι προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού. Από τις υπόλοιπες 70.000 οι 30.000 είναι από τα αποθέματα της κοινότητας και οι 40.000 καλύφθηκαν από ιδιώτη. Στο ίδιο έγγραφο ο κοιν σύμβουλος του Λιποχωρίου Αριστείδης Αμανατίδης αναφέρει το εξής «οι κάτοικοι της Βάγγαινας είναι αξιέπαινοι δια το αποπερατωθέν  υπ` αυτών έργον της γέφυρας κλπ.κλπ»

Και ενώ στις αποφάσεις των κοιν. συμβουλίων δεν αναγράφεται η ημερομηνία της λήψεως της απόφασης το πότε κατασκευάστηκε η γέφυρα αυτό το μαθαίνουμε από τις ημερομηνίες που γράφουν οι φορτωτικές των σιδήρων που μεταφέρονται με το τρένο από την Θεσσαλονίκη στο Βέρτικοπ και από τα διάφορα τιμολόγια (ΕΦΘ,ΕΦΙ,ΕΦΙΑ, ΕΦΙΔ)

Επιπλέον βρέθηκαν πολλές αποδείξεις μέσα στο 1924 για χρήματα που έπαιρναν κάτοικοι του χωριού από τον πρόεδρο Ιωάν. Ανδρεάδη ή τον ταμία Αδάμ Κρητίδη για κάποιες εργασίες σχετικές με την κατασκευή της γέφυρας (Λιώσιμο άσβεστου, μεταφορά πέτρας, πριόνισμα σανίδων κ.α.). Κάποιοι από αυτούς ήταν Μουσουλμάνοι και κάποιοι Έλληνες του χωριού(ΕΦΙΒ)

Ο ελεγκτής των εργασιών της γέφυρας Γεράσιμος Γερασίμου έλαβε από τον Ιωάννη Ανδρεάδη το ποσό των 225δρχ (ΕΦΙΓ)

Τέλος γνωστός είναι και ο εργολάβος της κατασκευής  της γέφυρας . Ήταν ο Βαγγενιώτης Γρηγόριος Γαιτανίδης ο οποίος αποζημιώθηκε με το ποσό των 36.940δρχ.(ΕΦΙΕ)

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Ήταν ένας τρόπος για να κατασκευαστούν διάφορα έργα κοινωφελή που εξυπηρετούσαν όλους τους κατοίκους της κοινότητας. Την δεκαετία στην οποία αναφερόμαστε δεν υπήρχαν σκαπτικά και μεταφορικά μηχανήματα. Έτσι μόνος τρόπος για να εκτελεστούν τα  έργα ήταν αυτός της προσωπικής εργασίας. Την απόφαση την έπαιρνε η κοινότητα. Αυτή καθόριζε το έργο, από ποιο συνοικισμό οι  κάτοικοι θα εργασθούν  και πόσες μέρες θα κρατήσει η εργασία. Συνήθως το έργο γινόταν από τους κατοίκους  του χωριού το όποιό αφορούσε. Όμως, στα έργα τα οποία είχαν όφελος και άλλοι συνοικισμοί   τότε το έργο εκτελείτο και από αυτούς. Στην επίβλεψη των εργασιών πάντα ήταν ένας εμπειρογνώμονας που του ανατέθηκε το έργο από την κοινότητα. Οι εργάτες ήταν οι  κάτοικοι του χωριού από 18 έως 55 ή 60 χρονών. Υπάρχουν σήμερα καταστάσεις με ονόματα εργατών που εργάστηκαν. Υπάρχουν όμως και αυτών που αρνήθηκαν να εργαστούν στους οποίους επέβαλε η κοινότητα πρόστιμο 400 δρχ ή 200 δρχ αναλόγως την δυνατότητα του καθενός.(ΗΦΕ) (ΗΦΗ)

Κατασκευές δρόμων

Το κοιν συμβούλιο απόφασίζει την διάνοιξη των οδών Βέρτικοπ- Λιποχωρίου- Πράχνας, Βέρτικοπ- Τρέμπολιτς, Βέρτικοπ- Βάγγαινας (ΗΦΑ)(ΗΦΖ)

Αντιπλημμυρικά έργα

Λόγω των κατά καιρούς μεγάλου όγκου του νερού που κατέβαινε από τα Βοδενά και του μικρού βάθους του ποταμού Βόδα αλλά και της θέσεως που βρισκόταν το χωριό  πολλές φορές πλημμύριζε. Επί πλέον τα χωράφια ήταν αδύνατον να καλλιεργηθούν. Γιαυτό με προσωπίκή εργασία εκτελέστηκε το αντιπλημμυρικό εργο  το 1924   «των βατών οδών Βάγγαινας - Βέρτικοπ, Βέρτικοπ - Τρέμπολιτας και Βέρτικοπ- Λιποχωρίου» (ΗΦΒ)(ΗΦΖ)

Ποτιστικά έργα

 Το 1925 μετά από πρόταση του Εποικισμού αποφάσισε η κοινότητα την διάνοιξη ποτιστικού αύλακος μεταξύ Ορυζαρίου και Βάγγαινας. Στην προσωπική εργασία συμμετείχαν οι κάτοικοι των δύο συνοικισμών για δέκα ημέρες (ΗΦΓ)

ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ (και η επέκταση του στο Βέρτικοπ)

Το Πρώτο Υδραγωγείο το κατασκεύασε με δαπάνες του ο Εποικισμός  ο οποίος διέθεσε τα χρήματα για την αγορά των  σωλήνων και του τσιμέντου. Οι κάτοικοι έπαιρναν νερό διαμέσου των βρυσών οι οποίες κατασκευάστηκαν σε διάφορες γειτονιές δια προσωπικής εργασίας των κατοίκων κουβαλώντας άμμο και ανοίγοντας αυλάκια

Σύμφωνα με τις κοιν αποφασεις καταλήγουμε στο ότι από το Υδραγωγείο του χωριού έπαιρνε νερό και η Σκύδρα.  Η επέκταση της υδροδότησης στο Βερτικοπ ανατέθηκε σε μια επιτροπή που την αποτελούσαν ο πρόεδρος της κοινότητας Κυρ. Κεραμιδάς ο πάρεδρος Βάγγαινας Μιχ. Παπαιωάννου και ο κοιν Συμβουλος Ιωάννης Ανδρεάδης.

 Το 1925 αποφασίζει το κοινοτ. Συμβ. το ποσό των 5000 δρχ που είχε εγκριθεί για τα υδραγωγεία Μπάνιας Πράχνας και Βάγγαινας να διατεθούν στο υδραγωγείο Βάγγαινας. (ΘΦΑ)Το ποσόν θα παραλάβει ο Ιωάννης Ανδρεάδης,θα το διαχειριστεί για τον σκοπό που το έλαβε και θα δώσει εν καιρώ λογαριασμό στο κοιν συμβούλιο. Ετσι απόφασίζεται να ανοιχτεί αυλάκι από το Υδραγωγείο στο Βέρτικοπ μήκος 3000μέτρα και βάθους 80% και κατασκευάστηκε  η κεντρική μεγάλη δεξαμενή και βρύση επί της σημερινής οδού Εθνικής Αντίστασης κοντά στο σπίτι του Πολυχρονιάδη. (ΘΦΒ)

Ποιος είναι ο εργολάβος του Υδραγωγείου

Με ένα έγγραφο της (14-10-1927) η Νομαρχίας εγκρίνει, να αποδοθεί το οφειλόμενο ποσότων 16500δρχ στον «εμπειροτέχνη κατασκευαστή του Υδραγωγείου Σκύδρας» λόγω ανεπάρκειας του αποθεματικού, κατά το λήξαν οικον έτος 1926-27(ΘΦΔ) Από αυτό συμπεραίνεται ότι ο εργολάβος του Υδραγωγείου Σκύδρας είναι ο εμπειροτέχνης κατασκευαστής  Ιωάννης Ανδρεάδης.

Η συμπαράσταση από μέρους του Εποικισμού ήταν μεγάλη. Γιαυτό και με έγγραφό της η κοινότητα Σκύδρας ευχαριστεί τον Διευθυντή Εποικισμού Μακεδονίας Ιωάννη Καραμάνη για την φροντίδα του να αποσπαστούν από την Εθνική Τράπεζα χρήματα που διατέθηκαν στους συνοικισμούς. Κυρίως όμως για τι με την βοήθειά του υδροδοτήθηκε η Σκύδρα

ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΛΟΓΩ ΕΠΙΔΗΜΙΑΣ ΓΡΙΠΠΗΣ..